این نوع از پایگاه داده ها برای ذخیره کردن اطلاعات از جداول استفاده می کنند، بدین معنی که برای موجودیت های کلی جدول هایی در نظر می گیرند که اطلاعات آن موجودیت را ذخیره می کند. بطور مثال اگر یک اپلیکیشن مدیریت سفارش دارید برای موجودیت هایی همچون مشتری، محصول و سفارش اقدام به ایجاد جداول خواهیم کرد.
هر جدول دارای تعداد ثابتی ستون است که ویژگی های موجودیت متناظر با جدول را مشخص می کنند. بطور مثال در جدول مشتری ستون هایی برای نام، آدرس، شماره تلفن و … خواهیم داشت که اطلاعات مربوط به مشتری را ذخیره می کنند. پس هر ردیف درون یک جدول یک شی با اطلاعات مربوط به آن موجودیت خواهد بود.
هر جدولی یک ستون خاص دارد که در آن کلید اصلی یا primary key ذخیره می شود. در حقیقت اطلاعاتی که در این ستون ذخیره می شوند یکتا هستند و در نتیجه بهترین گزینه برای جستجو درون جداول استفاده از کلیدهای اصلی می باشد. حال اگر این کلید اصلی را درون جدول دیگری برای ارتباط با این جدول ذخیره کنید، به آن کلید خارجی یا foreign key گفته می شود. بطور مثال اگر اپلیکیشن مدیریت سفارش را در نظر بگیرید، لیست محصولات تشکیل یک جدول را می دهند که باید برای آن یک کلید اصلی در نظر گرفت. حال برای اینکه لیست سفارش های یک مشتری را داشته باشیم باید برای هر یک سفارش ها اطلاعات داخل ستون اصلی را درون جدول مشتری ذخیره کرد که همان کلید خارجی خواهد بود.
بخاطر استفاده از همین رابطه های بین جداول این نوع از پایگاه داده را پایگاه داده رابطه ی می نامند.
مثال زیر یک نمودار برای یک پایگاه داده ساده می باشد که دو جدول دارد. جدول کاربر و جدول نقش کاربر، همینطور دو جدول توسط یک خط به یکدیگر وصل شده اند که نشان می دهد این دو با هم ارتباط خواهند داشت.
در این پایگاه داده جدول نقش کاربر را داریم که از دو ستون تشکیل شده است، id و name. در حقیقت ستون id همان کلید اصلی جدول می باشند و ستون name نیز به وضوح نقش کاربر را مشخص می کند.
جدول دیگری نیز برای ذخیره کردن اطلاعات کاربر به همراه نقشش در نظر گرفته ایم. در جدول کاربر ستون id کلید اصلی جدول است. username و password اطلاعات کاربر را ذخیره می کنند و role_id به عنوان کلید خارجی ارتباط ما را با جدول نقش کاربر برقرار می کند. با استفاده از این رابطه ها دیگر لازم نیست اطلاعات نقش کاربری را در چندجا ذخیره کنیم و فقط با استفاده از کلید خارجی می توانیم به جدول مربوطه و رکورد مورد نظر دسترسی داشته باشیم. یکی از مزایای استفاده از از این روش آن است که بطور مثال هرگاه نقش کاربر را در جدول مربوط به خودش تغییر دهیم به سهولت این اطلاعات در جداول دیگر نیز بروزرسانی خواهد شد. اما در مقابل یک مشکل اساسی وجود دارد. اگر به اطلاعات کاربر و همچنین نقشش در یک لحظه نیاز داشته باشیم باید ابتدا دو جدول را فراخوانی کرده و اطلاعات هریک را استخراج کنیم و سپس با استفاده از عملیات join آنها را یکپارچه سازی و از آن استفاده کنیم. البته تمامی موتورهای پایگاه داده های رابطه ای از عملیات join پشتیبانی می کنند.
